Khi bị trộm cướp vào nhà, có nên chống trả không?

Hành vi trộm đột nhập vào nhà là hành vi xâm phạm các lợi ích của bạn, bạn có quyền chống trả. Nhưng pháp luật quy định "chống trả một cách cần thiết". Điều này có nghĩa hành vi chống trả của bạn phải "tương xứng" với hành vi xâm phạm của tên trộm.

Điều 22 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định:

“1. Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.

2. Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại.

Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này.”

Theo đó, khi chủ nhà chống trả kẻ trộm cắp xâm phạm chỗ ở bất hợp pháp một cách cần thiết thì không phải chịu trách nhiệm hình sự. Trường hợp rõ ràng vượt quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại (đột nhập trái phép vào nơi ở) thì chủ nhà sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự vì vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng tùy theo mức độ vượt quá của hành vi chống trả. Cụ thể, hành vi phòng vệ phải tương xứng với hành vi xâm hại, được xác định một cách tổng quát và toàn diện thông qua các yếu tố sau:

• Khách thể cần bảo vệ (thí dụ: tài sản, tính mạng);
• Mức độ thiệt hại do hành vi xâm hại có thể gây ra hoặc đã gây ra (làm chủ nhà bị thương, kích động, hư hỏng tài sản, v.v…) và do hành vi phòng vệ gây ra (gây thương tích cho kẻ trộm cắp, gây chết người, v.v…);
• Vũ khí, phương tiện, phương pháp mà hai bên đã sử dụng;
• Nhân thân của người xâm hại (nam, nữ; tuổi; người xâm hại là côn đồ, lưu manh…);
• Cường độ của sự tấn công và của sự phòng vệ;
• Hoàn cảnh và nơi xảy ra sự việc (nơi vắng người, nơi đông người, đêm khuya)
• Tâm lí của chủ nhà (bị tấn công bất ngờ, bị hoảng loạn, v.v…)…

Vì vậy, để phòng tránh việc phải chịu trách nhiệm hình sự do vượt quá phòng vệ chính đáng, đồng thời bảo vệ được tính mạng tài sản của bản thân và gia đình, chủ nhà nên:

- Giữ bình tĩnh và hạn chế đối đầu trực tiếp với kẻ đột nhập;

- Thay vào đó nên khiến kẻ đột nhập chủ động rút lui như bật đèn, hô hoán hàng xóm xung quanh, dọa gọi Công an, dân quân tự vệ…

- Trường hợp kẻ đột nhập vẫn ngoan cố thực hiện bằng được hành vi phạm tội, chủ nhà có thể thực hiện hành vi chống trả tùy thuộc vào khả năng của mình và có thể sử dụng vũ khí. Tuy nhiên, cần tuyệt đối lưu ý khi đã không chế được kẻ đột nhập thì không được tiếp tục tấn công. Trường hợp kẻ đột nhập đã có ý định bỏ chạy, thoát thân thì không đuổi bắt, khống chế bằng mọi giá nhằm tránh các hậu quả đáng tiếc do vượt quá phòng vệ chính đáng.

Hy vọng những chia sẻ pháp lý trên đây hữu ích đối với quý khách hàng.

Nếu cần tư vấn và hỗ trợ chuyên sâu, hãy liên hệ chúng tôi

Công Ty Luật TNHH PGL Nam Luật

105E Ngô Quyền, phường 11, quận 5, TP.HCM

0888 678 929 - 0943 151 979