Thực tế cho thấy nhiều người vì ham rẻ đã mua xe máy cũ từ những nguồn không rõ ràng mà không lường trước hậu quả pháp lý. Theo Điều 323 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), người nào không hứa hẹn trước nhưng chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có thì có thể bị:
- Phạt tiền từ 10 triệu đến 100 triệu đồng;
- Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm; hoặc
- Phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Điều này có nghĩa, nếu người mua xe máy cũ biết rõ xe là tài sản trộm cắp và vẫn mua, thì hành vi này đã cấu thành tội phạm. Nếu có thể chứng minh người mua đã hứa hẹn trước với người trộm cắp (chẳng hạn đặt hàng trước, thỏa thuận từ trước), họ có thể bị xem là đồng phạm trong tội trộm cắp tài sản – mức độ nghiêm trọng hơn nhiều.
Nếu người dân không biết xe là tài sản do trộm cắp mà có, chỉ sau đó mới phát hiện ra thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, chiếc xe sẽ bị thu hồi để trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp. Người mua có thể:
- Khởi kiện dân sự đòi lại tiền từ người bán;
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu có đủ căn cứ.
Đáng lưu ý, nếu thợ sửa xe hoặc cửa hàng biết rõ xe là tài sản trộm cắp nhưng vẫn:
- Mua về;
- Thay đổi số khung, số máy;
- Làm giả hoặc thuê làm giả giấy tờ xe…
thì tùy tính chất, mức độ vi phạm, họ có thể bị truy cứu nhiều tội danh như:
- Tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có (Điều 323);
- Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu giả (Điều 341);
- Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174).
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi mua, bán, cất giữ hoặc sử dụng tài sản biết rõ là do vi phạm pháp luật mà có có thể bị:
- Phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
Người dân nên kiểm tra rõ nguồn gốc xe trước khi mua, đặc biệt khi giá bán thấp bất thường. Việc tiêu thụ tài sản do trộm cắp không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn có thể khiến người mua vướng vào vòng lao lý.
Liên hệ PGL Nam Luật qua số hotline: 090 1878 296 để được tư vấn pháp lý miễn phí nếu bạn đang gặp vướng mắc về giao dịch mua bán tài sản không rõ nguồn gốc.